ฐานที่ตั้งแห่งสติ

สตินั้นให้ตั้งมั่นในปัจจุบันอารมณ์

ฐานที่ตั้งแห่งสติคืออารมณ์ปัจจุบัน

อารมณ์อดีตอนาคตไม่เป็นที่ตั้งแห่งสติ

กำหนดความรู้สึกที่กายจะได้ปัจจุบันอารมณ์

ความรู้สึกที่กายจะเป็นปัจจุบันอารมณ์ตลอด

จงกำหนดสติที่กาย

กำหนดสติที่ลมหายใจเรียกว่าอานาปานสติ

กำหนดสติที่การเคลื่อนไหวของกายเรียกว่าเจริญสติในอิริยาบถ

สติในปัจจุบันอารมณ์มีค่าอย่างยิ่งต่อท่านผู้ปฏิบัติธรรม

จะเป็นจุดเริ่มต้นแก่กรรมฐานทั้งหลาย

จะเป็นบ่อเกิดของธรรมทั้งหลายมีโพธิปักขิยธรรม ๓๗ เป็นต้น

ถ้าปล่อยใจไปอดีตอนาคตจะเป็นที่ตั้งแห่งธรรมไม่ได้

ปัจจุบันอารมณ์เป็นที่ทำงานของท่านผู้ปฏิบัติธรรม

ปฏิบัติไปถึงไหนก็อย่าทิ้งปัจจุบันอารมณ์

ปัจจุบันอารมณ์เป็นตาน้ำแห่งธรรมทั้งปวง

บุญที่เลิศ

บุญที่เลิศ อายุ วรรณะ ยศ เกียรติคุณ สุข และพละ

อันเลิศ ย่อมเจริญแก่บุคคลผู้รู้แจ้งซึ่งธรรมอันเลิศ เลื่อมใส

โดยความเป็นของเลิศ เลื่อมใสในพระพุทธเจ้าผู้เลิศ ผู้

เป็นทักขิไณยบุคคลชั้นเยี่ยม เลื่อมใสในพระธรรมอันเลิศ

ซึ่งเป็นธรรมปราศจากราคะ สงบและเป็นสุข เลื่อมใส

ในพระสงฆ์ผู้เลิศ ซึ่งเป็นบุญเขตชั้นเยี่ยม ถวายทานใน

ท่านผู้เลิศนั้น ผู้มีปัญญาตั้งมั่นแล้วในธรรมอันเลิศ ให้ทาน

แก่ท่านผู้เป็นบุญเขตอันเลิศ จะเกิดเป็นเทวดาหรือมนุษย์

ก็ตาม ย่อมถึงความเป็นผู้เลิศ บันเทิงอยู่ ฯ

ภิกษุเหล่าใด

ภิกษุเหล่าใด ล่อลวง กระด้าง ประจบ วางท่า มีมานะดุจ

ไม้อ้อ และไม่ตั้งมั่น ภิกษุเหล่านั้นย่อมไม่งอกงามใน

ธรรม อันพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว ส่วนภิกษุ

เหล่าใดไม่  ล่อลวง ไม่ประจบ เป็นธีรชน ไม่กระด้าง ตั้ง

มั่นดีแล้ว ภิกษุเหล่านั้นแล ย่อมงอกงามในธรรม อัน

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว ฯ

เมื่อภิกษุสันโดษด้วยปัจจัยอันหาโทษมิได้ ทั้งน้อยและหา

ได้ง่าย ปรารภเสนาสนะ จีวร ปานะ และโภชนะ จิตของ

เธอก็ไม่คับแค้นไม่กระทบกระเทือนทุกทิศ และธรรม

เหล่าใดอันภิกษุนั้นกล่าวแล้ว อนุโลมแก่สมณธรรม

ธรรมเหล่านั้นอันภิกษุผู้ไม่ประมาท มีความสันโดษถือเอา

โดยยิ่ง ฯ

รู้ตามเป็นจริงในโลกทั้งปวง

        ผู้ใดรู้ยิ่งแล้วซึ่งโลกทั้งปวง รู้ตามเป็นจริงในโลกทั้งปวง

พรากไปจากโลกทั้งปวง ไม่มีกิเลสนอนเนื่องในสันดานในโลก

ทั้งปวง ผู้นั้นแล เป็นธีรชนผู้ครอบงำอารมณ์ทั้งปวงได้

ปลด เปลื้องกิเลสเครื่องร้อยรัดทั้งมวลเสียได้ เป็นผู้ถูกต้อง

นิพพานอันมีความสงบอย่างยิ่ง ไม่มีภัยแต่ที่ไหนๆ ผู้นี้

เป็นพระขีณาสพผู้รู้แล้ว ไม่มีทุกข์ ตัดความสงสัยได้แล้ว

ถึงความสิ้นไปแห่งกรรมทั้งปวง เป็นผู้หลุดพ้นเพราะความ

สิ้นไปแห่งอุปธิ บุคคลนี้เป็นผู้มีโชค เป็นพุทธะ ชื่อว่า

เป็นสีหะผู้ยอดเยี่ยม ประกาศพรหมจักรให้แก่โลกทั้งเทว

โลก เพราะเหตุนั้น เทวดาและมนุษย์จึงถึงพระพุทธเจ้า

ว่าเป็นสรณะ มาประชุมกันนมัสการพระองค์ผู้เป็นใหญ่

ผู้ปราศจากความขลาด เทวดาและมนุษย์ทั้งหลายจัก

นมัสการ พระองค์ผู้เป็นใหญ่ ผู้ปราศจากความขลาด กล่าว

สรรเสริญว่า เป็นผู้ฝึกตนประเสริฐกว่าบรรดาผู้ฝึกตน

ทั้งหลาย เป็นฤาษีผู้สงบกว่าบรรดาผู้สงบทั้งหลาย เป็น

ผู้พ้นชั้นเยี่ยมกว่า บรรดาผู้พ้นทั้งหลาย เป็นผู้ข้ามฝั่ง

ประเสริฐกว่าบรรดาผู้ข้าม ฝั่งทั้งหลาย ในโลกพร้อมทั้ง

เทวโลก จะหาบุคคลเปรียบ ด้วยพระองค์ไม่มี ฯ

ชาวโลกส่วนใหญ่

ชาวโลกส่วนใหญ่เห็นเราก็แค่เปลือกนอก

ไม่สามารถมองเห็นแก่นแท้ส่วนลึกในใจ

คำสรรเสริญนินทาติชมนั้นทำได้แค่วิจารณ์เปลือกนอก

ถ้าสร้างภาพมาหลอกกันก็สามารถได้รับคำเยินยอแล้ว

คนทำความดีอย่างปิดทองหลังพระอาจถูกสังคมเห็นว่าชั่ว

จงเข้าใจให้ลึกซึ้งถึงสัจธรรม

ใครเคารพยกย่องสรรเสริญจงอย่าดีใจ

ใครก่นด่าว่าดูถูกดูหมิ่นดูแคลนจงอย่าเสียใจ

เกิดมาชาติหนึ่งอย่าเพียงต้องการได้รับยกย่องสรรเสริญ

เกิดมาชาติหนึ่งอย่าเห็นการดูหมิ่นดูแคลนเป็นปัญหา

จงทำจิตให้หนักแน่นมั่นคงกว้างขวางยิ่งใหญ่

ถ้าติดอยู่กับการให้คะแนนของชาวโลกจะทำความเจริญแก่ชีวิตได้ยาก

จงตั้งมั่นในความดี

เอาความดีเป็นแก่นแท้ของชีวิต

สิ่งใดไม่ละอายต่อมโนธรรมก็กระ­ทำไป

จงอย่ารอคอยเพื่อเป็นผู้เสพเสวยโลก

จงทำหน้าที่ด้วยความชอบธรรมสม่ำเสมอ

อย่ารอคอยการยอมรับและการให้คะแนนของชาวโลก

ชาวโลกเห็นเราก็แค่เปลือกไม่ใช่แก่นแท้

ความสงบสันติ

ความสงบสันติคือสุขที่ถาวรของชีวิต

ตื่นเต้นเพื่อเศร้าสร้อย

ลิงโลดเพื่อเหงาหงอย

สมหวังเพื่อผิดหวัง

ยินดีเพื่อยินร้าย

เฟื่องฟูเพื่อตกดิ่ง

โด่งดังเพื่ออับแสง

กดสปริงไปข้างซ้ายมากเท่าใด

จะกระเด้งไปข้างขวามากเท่านั้น

ที่จุดกึ่งกลางนั่นจึงเป็นจุดสมดุล

ความสุขยั่งยืนอยู่ที่ความพอดีของชีวิต

แสวงหาเท่าไรก็ไม่เจอ

เมื่อเลิกหาจึงเจอ

ในขณะที่เจอปัญหา

ในขณะที่เจอปัญหา

ในขณะที่เจอวิกฤตการณ์

ถ้าไม่รู้จะแก้ไขอย่างไร

นิ่งไว้เสียก่อนเป็นดี

อดทนอดกลั้นให้มั่นคง

อาละวาดโวยวายตีโพยตีพายจะยิ่งเสีย

ประชดประชันทำลายตัวเองจะยิ่งพัง

จงยอมรับความมีอยู่ของปัญหาแล้วหาสาเหตุ

พยายามเข้าไปแก้ที่เหตุอย่าแก้ที่ผล

อย่าหนีปัญหาอย่ากลบเศษแก้วด้วยขี้เถ้า

ค่อยค่อยแก้ปัญหาไปทีละเล็กทีละน้อย

ทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุดเสมอต้นเสมอปลาย

เรื่องไหนที่คุมไม่ได้อย่าเสียสมองไปกลุ้มกับมัน

จะได้เอาสมองส่วนนั้นมาคิดเรื่องที่เราคุมได้

ไม่มีปัญหาใดที่แก้ไม่ได้

ยกเว้นแต่จะไม่ยอมมามองความจริง ไม่ยอมแก้ปัญหา

คิดตามที่เหตุการณ์มันเป็นจริงดีกว่า อย่าคิดตามที่ฝันไว้

อย่าใจร้อนมุทะลุ

อย่าใจร้อนมุทะลุ

อย่าใจเร็วด่วนได้

ต้องรู้จักรอคอยต้องรู้จักอดกลั้น

อย่าคิดแต่จะให้ได้ดังใจของตัว

ถ้าได้ดังใจทุกอย่างระวังนิสัยจะเสีย

ความผิดคาดผิดหวังคือรสเผ็ดของชีวิต

จะต้องมีอยู่บ้างเพื่อให้ชีวิตมีรสชาติ

ถ้าได้ดังใจทุกอย่างชีวิตจะจืดชืด

จงยอมรับความเป็นจริงอย่าหนีความจริง

หนีความจริงจะทำให้จิตใจอ่อนแอ

จงยอมรับความจริงของชีวิต

อย่าหวั่นไหวต่อความขึ้นลงของชีวิต

อย่าอารมณ์แปรปรวนไปตามความสมหวังผิดหวัง

จงตั้งจิตให้หนักแน่นอย่าแปรปรวนง่าย

ขวนขวายสร้างงานด้วยความอดทนอดกลั้น

อย่าใจร้อนรีบเร่งต้องการผลประโยชน์

จงพรวนดินรดน้ำบำรุงรักษาต้นไม้อย่างใจเย็น

ผลจะออกมาเองเมื่อถึงเวลาอันสมควร

ความใจร้อนจะทำให้ทุกสิ่งทุกอย่างพังไปก่อนได้รับผล

คำพูด

คำพูดนั้นออกจากใจมาสู่ปาก

คำพูดที่ดีย่อมทำให้ใจหอมปากหอม

คำพูดไม่ดีย่อมทำให้ใจเหม็นปากเหม็น

คนเราฝึกอะไรก็เป็นได้ไม่ยาก

ฝึกหัดอะไรถ้าตั้งใจก็จะเป็นทั้งสิ้น

ฝึกพูดดีย่อมลิขิตชีวิตของตนให้เจริญรุ่งเรือง

ฝึกพูดร้ายย่อมลิขิตชีวิตของตนให้เสื่อมตกอับ

การพูดร้ายคือวจีทุจริตมี ๔ ประการ

พูดปดมดเท็จหลอกลวงปลิ้นปล้อน

พูดส่อเสียดยุยงให้คนแตกความสามัคคีทะเลาะวิวาทกัน

พูดคำหยาบคายด่าว่าให้เจ็บช้ำน้ำใจ

พูดเพ้อเจ้อส่งเดชหาแก่นสารใจความไม่ได้

วจีทุจริตทั้ง ๔ อย่างนี้บัณฑิตพึงละเสีย

เคยติดนิสัยมาแต่กาลใดก็ต้องแก้ไขให้ได้

คำพูดชั่วจะทำร้ายทำลายตน

คำพูดดีนั้นมีคุณหาประมาณมิได้

เอาความดี

ต้องการสิ่งใดก็ตามทีในโลกนี้

เอาความดี  ความเพียร  ความจริงใจไปแลกก็คงจะได้ทั้งสิ้น

ใจของคนในโลกนี้ลนให้อ่อนลงได้ด้วยความดีงาม

เอาความชั่ว­ช้าเลวทรามไปลนจะยิ่งแข็งกระด้างตีโต้กลับ

ก้นบึ้งหัวใจของคนในโลกจะยอมอ่อนข้อให้คนดี

คนเราจะไม่ยอมลงให้ใครถ้าไม่เคยซึ้งใจกันมา

คนเรานั้นจะซึ้งใจกันตรงความดีไม่ใช่ความชั่ว

คนฉลาดในโลกจึงขวนขวายสร้างความดี

โดยไม่หวั่นไหวต่อสิ่งเร้าที่กระตุ้นให้ลงต่ำ

ผู้ทุศีลทำลายตัวเองอย่างไม่มีชิ้นดีก่อน

แล้วจึงค่อยไปทำลายคนอื่น

ความชั่วที่ตั้งขึ้นในใจใครย่อมทำลายใจดวงนั้นก่อน

แต่ผู้ไร้ปัญญาไร้ความคิดยังเปิดโอกาสรับความชั่วเข้าสู่ใจอย่างยินดี

บัณฑิตย่อมละอายต่อบาปเกรงกลัวต่อบาป

เห็นโทษความชั่วในใจตนยิ่งกว่ามารร้ายผีเปรตใดใด

ผู้รักษาความดีในใจตนมีค่าเท่ากับรักษาทุกสิ่งในโลก

ฝูงไก่

ฝูงไก่ที่ถูกขังอยู่ในสุ่มแคบเตรียมจะถูกนำไปเชือด

แม้อยู่ใกล้ความตายเพียงคืบศอกก็หารู้ไม่

ยังจิกกันยังแก่งแย่งแข่งความเป็นใหญ่ในสุ่มแคบนั้น

ผู้คนเดินผ่านมามองเห็นย่อมสังเวชใจยิ่งนัก

เจ้าไก่เอ๋ยเจ้าใกล้ตายอยู่รอมร่อยังทะเลาะวิวาทเบียดเบียนกัน

ไม่รู้จักเมตตาอารีผ่อนหนักผ่อนเบาช่วยเหลือเกื้อหนุนกัน

มนุษย์ทั้งหลายก็ถูกขังอยู่ในสุ่มแคบเช่นกัน

มีผนังสองด้านด้านหนึ่งคือความเกิดด้านหนึ่งคือความตาย

ผนังสองด้านอยู่ใกล้กันนักผู้ที่เกิดมาไม่มีใครพ้นความตาย

มนุษย์ทุกคนตั้งแต่วันเกิดก็เหมือนนักโทษ

ถูกตัดสินประ­หารชีวิตแล้วทุกคน รอแต่เวลาลงอาญา

โลกนี้คือลานประ­หารยิ่งใหญ่ที่ไม่บอกเวลาลงทัณฑ์ล่วงหน้า

มีวิธีการประ­หารที่หลากหลายที่สุดเครื่องมือประ­หารก็มากที่สุด

หมู่มนุษย์ผู้ไร้ปัญญาก็ยังเบียดเบียนกันเหมือนไก่ในสุ่มแคบ

แม้อยู่ใกล้ความตายเพียงคืบศอกก็หารู้ไม่

ท่านทั้งหลายจงเมตตาอารีผ่อนหนักผ่อนเบาช่วยเหลือเกื้อหนุนกัน

อย่าเบียดเบียนกันอย่าเอารัดเอาเปรียบกัน

ล้วนแต่เป็นเพื่อนนักโทษที่รอเวลาลงอาญาจะทำร้ายกันไปทำไมเล่า

เมื่อคิดทุจริต

เมื่อคิดทุจริตฉ้อฉลก็พลาดท่าเสียแล้ว

ทำร้ายทำลายตัวเองตั้งแต่เริ่มคิดก็ไม่รู้ตัว

แค่คิดก็เดือดร้อนแล้วทำออกมาจริงยิ่งเป็นหายนะ

ความชั่ว­ช้าเลวทรามไม่เป็นที่พึ่งแก่ใครได้

ความชั่ว­ช้าเลวทรามไม่เป็นที่รักของใคร

มหาโจรที่เลวร้ายที่สุดยังต้องการคนซื่อสัตย์มาอยู่ใกล้

คนชั่วที่สุดก็อยากได้ของดี

ความชั่วไม่เป็นที่ต้องการของใคร

นั่นหมายถึงคนชั่วนั้นไม่ต้องการตัวเอง

คนชั่วทำลายตัวเองด้วยการทำชั่ว

เรื่องดังนี้ผู้มีปัญญาที่ไหนจะทำได้

ฉะนั้นคนทำชั่วคือคนโง่เขลาเบาปัญญาทั้งสิ้น

เพราะไร้ปัญญาจึงกระ­ทำความชั่ว

เพราะโง่เขลาจึงประกอบเรื่องทุจริต

ผู้มีปัญญาจึงรักษาความดีเหมือนเกลือรักษาความเค็ม

ไม่ประกอบทุจริตแม้มีสิ่งมาล่อใจ

ทุกอณูของชีวิต

ทุกอณูของชีวิตคือความไม่เที่ยง

ทุกอณูของวัตถุนิ่งคือสิ่งเคลื่อนไหว

ทุกสิ่งในโลกพึ่งความเปลี่ยนแปลง

ถ้าไม่มีความเปลี่ยนแปลงกลไกในโลกจะหยุดไปสิ้น

ไม่มีสิ่งใดในจักรวาลที่อยู่กับการไม่เปลี่ยนแปลง

อนิจจังคือรากเหง้าของกฎธรรมชาติ

เพียงแต่จิตที่มีอุปาทานจะไม่ยอมรับความจริง

จึงต้องกลายเป็นจิตวิญญาณชั้นต่ำ

ต้องเกิดความทุกข์ใจกับกลไกของการเปลี่ยนแปลง

ทั้งที่มันเป็นกลไกธรรมดาของสรรพสิ่ง

ทุกสิ่งในโลกไม่เที่ยงแท้

ล้วนแล้วแต่ต้องเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุปัจจัย

เพราะจิตโง่เขลาเบาปัญญาจึงไม่ยอมรับความจริงข้อนี้

น้ำค้างพร่างพราวพราย

น้ำค้างพร่างพราวพราย แสงทองฉายที่ปลายฟ้า 

ชีวิตเริ่มอีกครั้ง สิ่งที่หวังยังรอท่า 

ความหมายอาจไกลตา แต่จะฝ่ามุ่งหน้าไป 

และใช่อาจไม่ถึง แต่ก็ยิ้มและสุขใจ 

ไม่ขอท้อต่อสิ่งใด แม้ทำได้แค่กรุยทาง 

ก้าวต่อไปไปอย่าได้หยุด แม้สะดุดล้มลงไปอย่าใจฝ่อ 

เป็นนักสู้ต้องสู้สิอย่ารีรอ อย่าย่อท้อหนทางยาวที่ก้าวไป 

โน่นจุดหมายปลายทางอยู่ข้างหน้า จะเหินฟ้าข้ามเขาเอาให้ได้ 

มิหวั่นพลาดมิหวั่นแพ้มิแคร์ใคร มิหวั่นใจมิหวั่นจิตสักนิดเดียว 

คนเราเกิดมา

คนเราเกิดมาในจักรวาลนี้ที่กว้างใหญ่ไพศาล

คนเรานี่เป็นส่วนแค่เศษธุลีที่เล็กนัก

เมื่อเกิดมาก็ต้องอาศัยผู้อื่นอุ้มชูช่วยเหลือ

กว่าจะใหญ่โตมาได้ก็ด้วยการเกื้อกูลของบุคคลอื่น

แล้วจะถือตัวถือดีเย่อหยิ่งไปทำไม

บัณฑิตทั้งหลายเป็นผู้มีปัญญามาก

จึงเห็นว่าโลกนี้อยู่ได้ด้วยการพึ่งพาอาศัยกัน

จึงแสดงออกต่อโลกด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตน

จึงแสดงออกต่อโลกด้วยความกตัญญูรู้คุณ

จึงแสดงออกต่อโลกด้วยความเมตตากรุณา

ไม่ถือตัวว่ายิ่งใหญ่

ไม่เย่อหยิ่งถือดีก้าวร้าว

อยู่ในโลกอย่างคิดแทนคุณโลก

พร้อมเสมอในการช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส

โลกนี้จะอยู่ได้ก็ด้วยการพึ่งพาอาศัยกัน

ท่านทั้งหลายจงมีเมตตากรุณาต่อกันและกัน

ท่านทั้งหลายจงอย่าเบียดเบียนกัน

ยอมรับ

ผู้ที่มีใจคอกว้างขวางย่อมไม่ปฏิเสธอะไรง่าย

สามารถยอมรับได้แม้แต่สิ่งที่ตัวเองรังเกียจ

ทะเลเมื่อรองรับสายน้ำที่หลากหลายจึงยิ่งใหญ่

ท่านผู้คิดประกอบกิจการงานใหญ่อย่าเพียงสนใจความรักชังส่วนตน

อย่าเพียงเอาความคิดของตนเองเป็นใหญ่

จงประสานสิ่งดีที่สุดของหมู่ชนมารวมกัน

ยอมรับได้กับความคิดดีดีที่ออกมาจากคนที่ตนไม่ชอบ

ยกย่องคนตามผลงานโดยไม่สนใจความชอบชังส่วนตัว

แม้คนใกล้ชิดทำผิดก็ต้องลงโทษด้วยยุติธรรม

ผู้ที่ทำตัวให้ผู้อื่นกินแหนงแคลงใจจะทำงานใหญ่ได้หรือ

จงทำตัวให้มวลชนยอมรับในความเที่ยงธรรม

จะได้อะไรจากใครให้ได้หัวใจเขามาก่อน

ถ้าไม่ได้จิตใจของมวลชนงานใหญ่จะดำเนินไปไม่ได้

หน้าที่ต้องมาก่อนอย่าทำอะไรตามใจชอบ

อย่าเห็นแก่ตัวอย่าเอาความต้องการส่วนตัวเป็นใหญ่

คนเห็นแก่ตัวจะเล็กลงทุกที

เมื่อคิดทุจริต

เมื่อคิดทุจริตฉ้อฉลก็พลาดท่าเสียแล้ว

ทำร้ายทำลายตัวเองตั้งแต่เริ่มคิดก็ไม่รู้ตัว

แค่คิดก็เดือดร้อนแล้วทำออกมาจริงยิ่งเป็นหายนะ

ความชั่ว­ช้าเลวทรามไม่เป็นที่พึ่งแก่ใครได้

ความชั่ว­ช้าเลวทรามไม่เป็นที่รักของใคร

มหาโจรที่เลวร้ายที่สุดยังต้องการคนซื่อสัตย์มาอยู่ใกล้

คนชั่วที่สุดก็อยากได้ของดี

ความชั่วไม่เป็นที่ต้องการของใคร

นั่นหมายถึงคนชั่วนั้นไม่ต้องการตัวเอง

คนชั่วทำลายตัวเองด้วยการทำชั่ว

เรื่องดังนี้ผู้มีปัญญาที่ไหนจะทำได้

ฉะนั้นคนทำชั่วคือคนโง่เขลาเบาปัญญาทั้งสิ้น

เพราะไร้ปัญญาจึงกระ­ทำความชั่ว

เพราะโง่เขลาจึงประกอบเรื่องทุจริต

ผู้มีปัญญาจึงรักษาความดีเหมือนเกลือรักษาความเค็ม

ไม่ประกอบทุจริตแม้มีสิ่งมาล่อใจ

ผ้าขาวผืนหนึ่ง

เมื่อเจอผ้าขาวผืนหนึ่ง

ฝูงชนจะเพ่งดูรอยเปื้อน

จุดดำเล็ก ๆ บนผ้าขาวฝูงชนจะถือเป็นเรื่องใหญ่

สิ่งโสโครกบนผ้าดำฝูงชนจะไม่ใส่ใจ

ท่านผู้ปฏิบัติธรรมจงขวนขวายสร้างความดี

จงรักษาจิตตัวเองให้สะอาดอยู่เสมอ

แต่จงอย่าป่าวประกาศว่าตนเองบริสุทธิ์สะอาด

ถ้าประกาศออกไปจะมีคนมากมายมาคอยจับผิด

จะมีคนมากมายมาคอยขุดคุ้ยเสียดสีในความดีที่สร้าง

ฉะนั้นการประกาศว่าตัวเองบริสุทธิ์จะนำมาซึ่งเรื่องยุ่งยาก

นักปฏิบัติธรรมจงรักษาจิตให้สะอาดอย่างผ้าขาว

แต่จงถ่อมตนเหมือนผ้าขี้ริ้ว

อย่าโอ้อวดโม้สรรพคุณตัวเอง

การตั้งตัวประกาศตนเป็นผู้บริสุทธิ์จะนำมารใหญ่มา

คนฉลาดจึงไม่โอ้อวดสรรพคุณตัวเอง

พระอรหันต์ทั้งหลายมักถ่อมตนว่ายัง­มีกิเลสหนา

คำถ่อมตนที่ออกจากปากเรานั้นคนที่เกลียดเรายังรู้สึกน่าฟัง

นับประสาอะไรกับคนที่รักเมตตาเราจะไม่ชื่นชมยินดีเล่า

คนฉลาดจะไม่อวดโม้สรรพคุณตนเอง

ยังต้องทิ้ง

แม้แต่ร่างกายนี้ยังต้องทิ้ง

สมบัตินอกกายใครจะหอบหิ้วเข้าเมืองผีไปด้วยได้

บัณฑิตใช้สอยปัจจัยพอประมาณไม่ฟุ้งเฟ้อ

ส่วนที่เหลือนำไปเจือจานเกื้อกูลทำประโยชน์มวลชน

กายนี้จะบำรุงบำเรอเท่าไรก็ต้องเน่าเข้าโลง

ท่านผู้มีปัญญาเห็นความไม่เที่ยงแท้แน่นอนของชีวิต

จึงขวนขวาย  บริจาคทาน  รักษาศีล  เจริญภาวนา

ไม่ปล่อยให้วันเวลาผ่านเลยไปเปล่า

ไม่ปล่อยให้โอกาสสร้างความดีลอยผ่านหน้า

ผู้มีปัญญาจะเป็นสุข­ใจเมื่อสั่งสมบุญกุศล

บุญกุศลนี่แหละที่จิตวิญญาณจะนำพาไปได้

วัตถุข้าวของต้องทิ้งทั้งสิ้น

จงเร่งขวนขวายสร้างบุญกุศล

ชีวิตเป็นของไม่เที่ยง  ความตายเป็นของเที่ยง

ชีวิตเป็นของไม่แน่นอน  ความตายเป็นของแน่นอน

คืนสู่สามัญ

เมื่อขึ้นสูงสุดจะคืนสู่สามัญ

เพราะปัญญาสูงสุดจึงแสดงออกซึ่งความกลมกลืน

เพราะรู้แจ้งสรรพสิ่งจึงเห็นว่าสิ่งทั้งปวงมีค่าเสมอกัน

เพราะรู้แจ้งโลกธาตุจึงไม่แบ่งแยกสิ่งทั้งปวง

ไร้เขา ไร้เรา ไร้เกิด ไร้ดับ

เมื่อมีเขาก็มีเรา เมื่อมีเราก็มีเขา

เมื่อมีเกิดก็มีดับ เมื่อมีดับก็มีเกิด

เมื่อไร้อุปาทานจึงไร้ความยึดมั่นถือมั่น

ไม่มีตัวตนสำหรับเป็นเราเป็นเขา

ไม่มีตัวตนสำหรับเกิดดับ

เมื่อไร้อุปาทานก็ไม่แสวงหาสิ่งใด

ไม่ต้องการบรรลุเป็นอะไร

เมื่อจิตไม่รอคอยสิ่งใด ปัจจุบันขณะจึงเป็นคำตอบ

ไม่ปรารถนาสิ่งใดอีก

รู้สึกถึงความสม่ำเสมอของโลกธาตุ

เมื่อขึ้นสูงสุดจะคืนสู่สามัญ

สุขเร็วพลัน

สุขเร็วพลัน… กลั่นจากจิต

สู่ญาติมิตร…ที่คิดถึง

ทุกวาจา…..ยังตราตรึง

จากก้นบึ่ง…ซึ่งห่วงใย

หากเหนื่อยล้า…ทั้งขาแขน

เรี่ยวแรงแทน…อย่างเร็วไหว

สุขมากมาย…ทั้งกายใจ

ทวยเทพไท…ช่วยอีกที

จะไปไหน…ให้แคล้วคลาด

ภัยอาฆาต…ปราศหลีกหนี

ทุกสิ่งอย่าง…จงมากมี

เงินมันนี่…มีมากมายฯ

อย่า

อย่าพูดโกหก           อย่าพกแต่ลม               อย่าชมแต่รูป

อย่าสูบแต่ราก          อย่ามากแต่โง่               อย่าโตแต่เปลือก

อย่าเสือกหาเรื่อง       อย่าเคืองคนสอน          อย่านอนขี้เซา

อย่าเมาการโลก        อย่าโศกเกินเหตุ           อย่าเทศน์ผิดหลัก

อย่าผลักความผิด     อย่าปิดช้างตาย             อย่าหมายเมียท่าน

อย่าผลาญพ่อแม่      อย่าแส่หาความ             อย่าตามคนโง่

อย่าโวแต่ปาก          อย่าอยากของเขา           อย่าเล่าความลับ

อย่ามักใจง่าย           อย่าตามเสียชื่อ             อย่าถือข้างผิด

อย่าคิดข้างชั่ว          อย่ายั่วตัณหา               อย่าด่าข้าทาส

อย่าคาดโดยเดา       อย่าเอาแต่จิต               อย่าคิดนอกคอก
อย่าลอกทองพระ      อย่าละความสัตย์           อย่าตัดช่องน้อย
อย่าสอยดวงดาว       อย่าสาวดวงเดือน          อย่าเบือนเบื่อบุญ
อย่าฉุนโกธรง่าย      อย่าส่ายเพราะโลภ         อย่าละโมบอาหาร
อย่าผลัดกาลเวลา      อย่าด่าแดดฝน             อย่าโหลนเหลาะแหละ
อย่าแคะค่อนคน      อย่าบ่นวันคืน              อย่ายืนเกะกะ
อย่าสะเรียวหนาม     อย่าพูดยามฟังเทศน์     อย่ายกเหตุผิด
อย่าคิดข่มท่าน        ความชั่วอย่าทำเสียเลยจะดีกว่า

คุณธรรม

มีคุณธรรมเท่านั้นที่สูงล้ำเลิศ

ผู้มีคุณธรรมเป็นนิจ ชีวิตจะเป็นสุขเสมอ

สุขจากคุณธรรม แสดงว่าตนมีคุณธรรมความดี

ปลูกต้นไม้บำรุงราก ปลูกฝังคุณธรรมต้องบำรุงจิตใจ

ร่างกายสมบูรณ์ไม่ต้องใช้ยาบำรุง จิตใจดีงามไม่ต้องกินเจ

การแจกเงินให้ผู้อื่นได้ สู้แจกคติธรรมสอนคนอื่นไม่ได้

สุภาพชนรักผู้อื่นด้วยคุณธรรม

คุณความดีเป็นรากฐานการสร้างมิตรไมตรี

ความหวั่นกลัวเป็นอุปสรรคการสร้างคุณธรรมทั้งมวล

จงเอาความตั้งใจแสวงหาชื่อเสียงไปแสวงหาคุณธรรม

คนดีเกลียดชังความชั่ว เพราะรักในคุณธรรม

คนดีย่อมสร้างคุณธรรมให้ผู้อื่นดีกว่าตน

มารยาทอ่อนโยนเป็นมิตรกับคุณธรรมที่แยกไม่ออก

ความอดทนคือบิดาแห่งคุณธรรมทั้งปวง

ความอดทนคือคุณธรรมที่หายาก

คุณธรรมอันยิ่งใหญ่คือ "ภราดรภาพ"

ไม่ขอรับความดีความชอบ แต่ขอเพียงอย่าให้มีความผิด

มองหาคุณความดีในผู้อื่น และมองหาความบกพร่องในตนเอง

มนุษย์เรา

มนุษย์เรา มีอารมณ์และความรู้สึกอันหลากหลาย

แต่ละอารมณ์ จะสนองตอบตามความเคยชินของสิ่งที่กระทบ

โกรธ เมื่อมีคนมาด่าว่า หรือนินทา

ชื่นชอบ พอใจ เมื่อคำเยินยอหรือสรรเสริญ เอ่ยถึงชื่อตน

แต่สิ่งเหล่านี้ก็มิได้อยู่กับเรา คงทนหรือถาวร

มีเกิดขึ้น…แล้วหายไป…เกิดขึ้น….แล้วดับไป

เป็นเช่นนี้ ครั้งแล้วครั้งเล่า

ทุกสิ่งอย่างเป็นไปตามกฏแห่งธรรมชาติ (ธรรมะ)

มิได้เป็นไปตามความต้องการของใจ

เราโกรธเขา เกลียดเขา ว่าร้ายเขา

ด้วยคิดว่าได้ความสะใจ สาสมใจ ที่ได้โกรธ ได้เกลียด

และคิดว่าตนเองอยู่เหนือเขา ชนะเขา

แต่หารู้ไม่ว่า ความรู้สึกและอารมณ์นั้นๆ….

กำลังข่มขี่ และทำร้ายตัวเราเอง….

ให้เราเป็น…ผู้แพ้

เมื่อใดก็ตาม ที่เราโกรธ เกลียด เพ่งโทษ มุ่งร้าย….ใครสักคน

ตอนนั้นเอง เราหาได้ทำร้ายคนที่เราโกรธหรือเกลียดไม่

แต่เรากำลังทำร้าย และข่มเหงตัวเราเองโดยไม่รู้ตัว

และความรู้สึก และอารมณ์นั้นๆ ก็มิได้เป็นความสุขสงบเย็น

และทำให้ผู้ถือมั่นในอารมณ์ และความรู้สึกเช่นนี้ก็จะสะสมพอกพูน….

ความน่ารังเกลียดให้กับตนเอง

การอภัย และอโหสิกรรมให้กับเขาผู้ล่วงละเมิดเรา

แม้คนๆ นั้นจะเคยเป็นศรัตรู หรือเคยทำร้ายเราก็ตามที

เพื่อจะได้ปลดปล่อยตัวเราเองจาก “ตนนั่นแหล่ะที่ทำร้ายตนเอง”

นี่คือ ผลบุญที่เห็นทันตาของการให้อภัยไม่ถือสา

แต่เป็น “อุเบกขา” ด้วยความเข้าใจทั้งทางโลกและทางธรรม ธรรมะ

ศัตรูก็คือใจของเรานั้นเอง อยากชนะสื่งใดจงชนะใจตนเองให้ได้ก่อน เป็นนายของใจให้ได้ก่อน ชีวิตจะพบความสำเร็จได้ไม่ยากเลย