คำพูด

คำพูดนั้นออกจากใจมาสู่ปาก

คำพูดที่ดีย่อมทำให้ใจหอมปากหอม

คำพูดไม่ดีย่อมทำให้ใจเหม็นปากเหม็น

คนเราฝึกอะไรก็เป็นได้ไม่ยาก

ฝึกหัดอะไรถ้าตั้งใจก็จะเป็นทั้งสิ้น

ฝึกพูดดีย่อมลิขิตชีวิตของตนให้เจริญรุ่งเรือง

ฝึกพูดร้ายย่อมลิขิตชีวิตของตนให้เสื่อมตกอับ

การพูดร้ายคือวจีทุจริตมี ๔ ประการ

พูดปดมดเท็จหลอกลวงปลิ้นปล้อน

พูดส่อเสียดยุยงให้คนแตกความสามัคคีทะเลาะวิวาทกัน

พูดคำหยาบคายด่าว่าให้เจ็บช้ำน้ำใจ

พูดเพ้อเจ้อส่งเดชหาแก่นสารใจความไม่ได้

วจีทุจริตทั้ง ๔ อย่างนี้บัณฑิตพึงละเสีย

เคยติดนิสัยมาแต่กาลใดก็ต้องแก้ไขให้ได้

คำพูดชั่วจะทำร้ายทำลายตน

คำพูดดีนั้นมีคุณหาประมาณมิได้

เอาความดี

ต้องการสิ่งใดก็ตามทีในโลกนี้

เอาความดี  ความเพียร  ความจริงใจไปแลกก็คงจะได้ทั้งสิ้น

ใจของคนในโลกนี้ลนให้อ่อนลงได้ด้วยความดีงาม

เอาความชั่ว­ช้าเลวทรามไปลนจะยิ่งแข็งกระด้างตีโต้กลับ

ก้นบึ้งหัวใจของคนในโลกจะยอมอ่อนข้อให้คนดี

คนเราจะไม่ยอมลงให้ใครถ้าไม่เคยซึ้งใจกันมา

คนเรานั้นจะซึ้งใจกันตรงความดีไม่ใช่ความชั่ว

คนฉลาดในโลกจึงขวนขวายสร้างความดี

โดยไม่หวั่นไหวต่อสิ่งเร้าที่กระตุ้นให้ลงต่ำ

ผู้ทุศีลทำลายตัวเองอย่างไม่มีชิ้นดีก่อน

แล้วจึงค่อยไปทำลายคนอื่น

ความชั่วที่ตั้งขึ้นในใจใครย่อมทำลายใจดวงนั้นก่อน

แต่ผู้ไร้ปัญญาไร้ความคิดยังเปิดโอกาสรับความชั่วเข้าสู่ใจอย่างยินดี

บัณฑิตย่อมละอายต่อบาปเกรงกลัวต่อบาป

เห็นโทษความชั่วในใจตนยิ่งกว่ามารร้ายผีเปรตใดใด

ผู้รักษาความดีในใจตนมีค่าเท่ากับรักษาทุกสิ่งในโลก

ฝูงไก่

ฝูงไก่ที่ถูกขังอยู่ในสุ่มแคบเตรียมจะถูกนำไปเชือด

แม้อยู่ใกล้ความตายเพียงคืบศอกก็หารู้ไม่

ยังจิกกันยังแก่งแย่งแข่งความเป็นใหญ่ในสุ่มแคบนั้น

ผู้คนเดินผ่านมามองเห็นย่อมสังเวชใจยิ่งนัก

เจ้าไก่เอ๋ยเจ้าใกล้ตายอยู่รอมร่อยังทะเลาะวิวาทเบียดเบียนกัน

ไม่รู้จักเมตตาอารีผ่อนหนักผ่อนเบาช่วยเหลือเกื้อหนุนกัน

มนุษย์ทั้งหลายก็ถูกขังอยู่ในสุ่มแคบเช่นกัน

มีผนังสองด้านด้านหนึ่งคือความเกิดด้านหนึ่งคือความตาย

ผนังสองด้านอยู่ใกล้กันนักผู้ที่เกิดมาไม่มีใครพ้นความตาย

มนุษย์ทุกคนตั้งแต่วันเกิดก็เหมือนนักโทษ

ถูกตัดสินประ­หารชีวิตแล้วทุกคน รอแต่เวลาลงอาญา

โลกนี้คือลานประ­หารยิ่งใหญ่ที่ไม่บอกเวลาลงทัณฑ์ล่วงหน้า

มีวิธีการประ­หารที่หลากหลายที่สุดเครื่องมือประ­หารก็มากที่สุด

หมู่มนุษย์ผู้ไร้ปัญญาก็ยังเบียดเบียนกันเหมือนไก่ในสุ่มแคบ

แม้อยู่ใกล้ความตายเพียงคืบศอกก็หารู้ไม่

ท่านทั้งหลายจงเมตตาอารีผ่อนหนักผ่อนเบาช่วยเหลือเกื้อหนุนกัน

อย่าเบียดเบียนกันอย่าเอารัดเอาเปรียบกัน

ล้วนแต่เป็นเพื่อนนักโทษที่รอเวลาลงอาญาจะทำร้ายกันไปทำไมเล่า

เมื่อคิดทุจริต

เมื่อคิดทุจริตฉ้อฉลก็พลาดท่าเสียแล้ว

ทำร้ายทำลายตัวเองตั้งแต่เริ่มคิดก็ไม่รู้ตัว

แค่คิดก็เดือดร้อนแล้วทำออกมาจริงยิ่งเป็นหายนะ

ความชั่ว­ช้าเลวทรามไม่เป็นที่พึ่งแก่ใครได้

ความชั่ว­ช้าเลวทรามไม่เป็นที่รักของใคร

มหาโจรที่เลวร้ายที่สุดยังต้องการคนซื่อสัตย์มาอยู่ใกล้

คนชั่วที่สุดก็อยากได้ของดี

ความชั่วไม่เป็นที่ต้องการของใคร

นั่นหมายถึงคนชั่วนั้นไม่ต้องการตัวเอง

คนชั่วทำลายตัวเองด้วยการทำชั่ว

เรื่องดังนี้ผู้มีปัญญาที่ไหนจะทำได้

ฉะนั้นคนทำชั่วคือคนโง่เขลาเบาปัญญาทั้งสิ้น

เพราะไร้ปัญญาจึงกระ­ทำความชั่ว

เพราะโง่เขลาจึงประกอบเรื่องทุจริต

ผู้มีปัญญาจึงรักษาความดีเหมือนเกลือรักษาความเค็ม

ไม่ประกอบทุจริตแม้มีสิ่งมาล่อใจ

ทุกอณูของชีวิต

ทุกอณูของชีวิตคือความไม่เที่ยง

ทุกอณูของวัตถุนิ่งคือสิ่งเคลื่อนไหว

ทุกสิ่งในโลกพึ่งความเปลี่ยนแปลง

ถ้าไม่มีความเปลี่ยนแปลงกลไกในโลกจะหยุดไปสิ้น

ไม่มีสิ่งใดในจักรวาลที่อยู่กับการไม่เปลี่ยนแปลง

อนิจจังคือรากเหง้าของกฎธรรมชาติ

เพียงแต่จิตที่มีอุปาทานจะไม่ยอมรับความจริง

จึงต้องกลายเป็นจิตวิญญาณชั้นต่ำ

ต้องเกิดความทุกข์ใจกับกลไกของการเปลี่ยนแปลง

ทั้งที่มันเป็นกลไกธรรมดาของสรรพสิ่ง

ทุกสิ่งในโลกไม่เที่ยงแท้

ล้วนแล้วแต่ต้องเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุปัจจัย

เพราะจิตโง่เขลาเบาปัญญาจึงไม่ยอมรับความจริงข้อนี้

น้ำค้างพร่างพราวพราย

น้ำค้างพร่างพราวพราย แสงทองฉายที่ปลายฟ้า 

ชีวิตเริ่มอีกครั้ง สิ่งที่หวังยังรอท่า 

ความหมายอาจไกลตา แต่จะฝ่ามุ่งหน้าไป 

และใช่อาจไม่ถึง แต่ก็ยิ้มและสุขใจ 

ไม่ขอท้อต่อสิ่งใด แม้ทำได้แค่กรุยทาง 

ก้าวต่อไปไปอย่าได้หยุด แม้สะดุดล้มลงไปอย่าใจฝ่อ 

เป็นนักสู้ต้องสู้สิอย่ารีรอ อย่าย่อท้อหนทางยาวที่ก้าวไป 

โน่นจุดหมายปลายทางอยู่ข้างหน้า จะเหินฟ้าข้ามเขาเอาให้ได้ 

มิหวั่นพลาดมิหวั่นแพ้มิแคร์ใคร มิหวั่นใจมิหวั่นจิตสักนิดเดียว 

คนเราเกิดมา

คนเราเกิดมาในจักรวาลนี้ที่กว้างใหญ่ไพศาล

คนเรานี่เป็นส่วนแค่เศษธุลีที่เล็กนัก

เมื่อเกิดมาก็ต้องอาศัยผู้อื่นอุ้มชูช่วยเหลือ

กว่าจะใหญ่โตมาได้ก็ด้วยการเกื้อกูลของบุคคลอื่น

แล้วจะถือตัวถือดีเย่อหยิ่งไปทำไม

บัณฑิตทั้งหลายเป็นผู้มีปัญญามาก

จึงเห็นว่าโลกนี้อยู่ได้ด้วยการพึ่งพาอาศัยกัน

จึงแสดงออกต่อโลกด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตน

จึงแสดงออกต่อโลกด้วยความกตัญญูรู้คุณ

จึงแสดงออกต่อโลกด้วยความเมตตากรุณา

ไม่ถือตัวว่ายิ่งใหญ่

ไม่เย่อหยิ่งถือดีก้าวร้าว

อยู่ในโลกอย่างคิดแทนคุณโลก

พร้อมเสมอในการช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส

โลกนี้จะอยู่ได้ก็ด้วยการพึ่งพาอาศัยกัน

ท่านทั้งหลายจงมีเมตตากรุณาต่อกันและกัน

ท่านทั้งหลายจงอย่าเบียดเบียนกัน